आपल्यापैकी अनेकांनी उन्हाळ्याच्या सुट्टीमध्ये गावी जाण्यासाठी बसस्थानकावरील गर्दी किंवा मुंबईच्या लोकल ट्रेनमध्ये चढण्यासाठी प्लॅटफॉर्मवर असणारी गर्दी पाहिली असेल. अनेकदा अशावेळी एसटीमध्ये चढायला मिळत नाही म्हणून लोक वाटेल त्या पद्धतीने आतमध्ये शिरण्याचा प्रयत्न करत असतात. मात्र असं काही विमानामध्ये शिरण्यासाठी घडल्याचं तुम्हाला सांगितलं तर आश्चर्य वाटले. मात्र खरोखरच एखाद्या बसस्थानक अथवा रेल्वे स्थानकातील दृष्य वाटावीत अशी दृष्य आज काबूलमधील विमानतळावर दिसत असून विमानामध्ये चढण्यासाठी असणाऱ्या शिडीवरुन लोक जमेल तसं चढून विमानात प्रवेश करण्याचा प्रयत्न करतायत. काबूलमध्ये तालिबानने कब्जा केल्यानंतर हजारो नागरिकांनी भीतीने पलायन करण्यासाठी सध्या उपलब्ध असणारा एकमेव हवाई मार्गच आपल्याला देशातून बाहेर काढून शकतो या आशेने विमानतळावर धाव घेतलीय.

नक्की पाहा >> Video : तालिबानने ISIS आणि ‘अल-कायदा’च्या ५ हजार दहशतवाद्यांना तुरुंगातून दिलं सोडून

अफगाणिस्तानवर रविवारी तालिबानने कब्जा केला. तालिबानने राजधानी काबूलवर ताबा कब्जा करत शांततापूर्ण मार्गाने सत्तांतरण सुरु असल्याचं जाहीर केलं. तालिबानने रविवारी राजधानी काबूलमध्ये प्रवेश केला. त्यानंतर राष्ट्राध्यक्ष अशरफ घनी यांनी देशाबाहेर पलायन केल्याची माहिती अधिकाऱ्यांनी दिली. अफगाणिस्तानला पुन्हा ‘इस्लामिक इमिरेट्स ऑफ अफगाणिस्तान’ (आयइए) जाहीर करण्याची तयारी तालिबानने सुरु केली आहे. दरम्यान रविवारी रात्री तालिबानने काबूलमधील अनेक भागांवर कब्जा मिळवण्यास सुरुवात करत संपूर्ण शहरावर ताबा मिळवल्यास सुरुवात केली. तालिबानने काबूलवर ताबा मिळवण्यास सुरुवात करताना नागरिकांनी पलायन करण्यासाठी विमानतळावर गर्दी केल्याचं चित्र रविवारी सायंकाळपासून दिसत होतं.  सोमवारी पहाटेसुद्धा हजारो लोकं विमानतळावर पहायला मिळाली. सकाळी तर अनेकजण विमानांमध्ये शिरण्यासाठी धडपडताना दिसले. हे व्हिडीओ सध्या सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत.

विमानतळावर हजारोंच्या संख्येने गर्दी….

लोक विमानामध्ये चढण्यासाठी धडपडत असली तरी सुरक्षेचा उपाय म्हणून अफगाणिस्तान एअरस्पेस म्हणजेच हवाई सीमा बंद करण्यात आल्या असून कोणतेही विमान तेथून उड्डाण करत नसल्याचं सांगण्यात येत आहे.  तालिबानने अफगाणिस्तानच्या सर्व सीमांवर ताबा मिळवल्याने हवाईमार्गानेच देशाबाहेर पडण्याचा पर्याय उपलब्ध असल्याने रविवारी सायंकाळपासूनच विमानतळाच्या दिशेने जाणाऱ्या रस्त्यांवर वाहतूककोडी पहायला मिळाली. काबूलमधील हमीत करझाई आंतरराष्ट्करीय विमानतळावर हजारो लोकांची गर्दी पहायला मिळाली. तालिबान लवकरच काबूल येथील अध्यक्षीय प्रासादावर ताबा मिळवत २० वर्षांनंतर देशातील सत्ता ताब्यात घेतली. अमेरिकन सैन्याच्या मदतीने स्थापन करण्यात आलेल्या अफगाणिस्तान सरकारची सत्ता रविवारी संपुष्टात आली.

बंडखोरांनी रविवारी काबूलनजीकच्या जलालाबाद शहरावर कब्जा मिळवल्यानंतर काही तासांत अमेरिकी दूतावासाजवळ बोइंग सीएच-४७ चिनुक हेलिकॉप्टर्सची वर्दळ सुरू झाली. आपल्या राजकीय सल्लागारांना आणि अधिकाऱ्यांना सुरक्षित स्थळी हलवण्यासाठी अमेरिकेने हलचाल सुरु केली. मात्र दुसरीकडे अफगाणिस्तान आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर हजारोच्या संख्येने नागरिक दिसून आले. मागील आठवड्याभरापासून अफगाणिस्तानमध्ये तालिबानने सुरु केलेला सशस्त्र संघर्ष पाहून हजारो लोक देशाच्या वेगवेगळ्या भागांमधून काबूलमध्ये दाखल झालेले. अफगाणिस्तान सोडून जाण्याच्या तयारीत अनेकजण होते. मात्र त्यापूर्वीच तालिबानने काबूलवर ताबा मिळवल्याने विमानांची उड्डाणेही रद्द झाल्याने विमानतळावर हजारो लोकांची गर्दी पहायला मिळाली.

नक्की वाचा >> “…अन् त्यांनी देश विकला”; देशातून पलायन केलेल्या अफगाणी राष्ट्राध्यक्षांवर संरक्षण मंत्र्यांचे गंभीर आरोप

गोळीबार आणि गोंधळ…

काबूल आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर गोळीबाराचे आवाज ऐकू आल्यानंतर अमेरिकेने त्यांच्या नागरिकांना काबूल विमानतळाचा वापर टाळावा अशा सूचना जारी केल्याचं ‘द न्यू यॉर्क टाइम्स’ने दिलेल्या वृत्तात म्हटलं आहे. याच बातमीमध्ये हजारोच्या संख्येने नागरिकांनी तालिबान विमानतळावर गर्दी केल्याची माहिती प्रत्यक्ष त्या ठिकाणी उपस्थित असणाऱ्या काहीजणांनी दिलीय. देशातून पळ काढण्यासाठी नागरिकांमध्ये चढाओढ सुरु आहे. एकीकडे नागरिक देशाबाहेर पळून जाण्यासाठी विमानतळावर दाखल झालेले असतानाच विमानतळ परिसरामध्ये रात्रभर गोळीबाराचा आवाज ऐकू येत होता.

अन्य एका व्हायरल व्हिडीओमध्ये अफगाणिस्तानमधील नागरिक एका विमानामध्ये शिरण्याचा प्रयत्न करत असल्याचं दिसत आहे. अमेरिकन कार्गो विमानामध्ये हे नागरिक शिरण्याचा प्रयत्न करत असून हे विमान टेकऑफच्या तयारीत होतं असं सांगण्यात येत आहे.

लोक देश सोडून का पळतायत?

तालिबानने काबूलवर ताबा मिळवल्याने आता अफगाणिस्तान प्रशासनाच्या हाती फारसे काही उरलेले नाही.  महिलांचे अधिकार हिरावून तालिबान पूर्वीप्रमाणे अमानुष राजवट सुरू करील, या भीतीने अनेक नागरिक देश सोडून जाण्याच्या तयारीत आहेत. तालिबानने नागरिकांना संरक्षणाची हमी देऊनही पूर्वानुभवामुळे भयभीत नागरिक आणि परदेशी दूतावासांतील कर्मचाऱ्यांनी देशाबाहेर पडण्याच्या हालचाली सुरू केल्याची माहिती सूत्रांनी दिली. काबूल आंतरराष्ट्रीय विमानतळाचा परिसर अफगाणी सुरक्षा दलांनी पाश्चिमात्य देशांच्या लष्करांसाठी मोकळा केला आहे, असे एका वैमानिकाने सांगितले.

तालिबानने दिला शब्द पण…

आपले लढवय्ये सैनिक लोकांच्या घरात शिरणार नाहीत किंवा त्यांच्या उद्योगांमध्ये हस्तक्षेप करणार नाहीत, असे सांगून तालिबानने काबूलच्या रहिवाशांना शांत राहण्याचे आवाहन केले. अफगाण सरकार किंवा परदेशी सुरक्षा दलांबरोबर काम करणाऱ्यांना आपण ‘माफी’ देऊ, असेही त्यांनी स्पष्ट केले. ‘कुणाचाही जीव, मालमत्ता किंवा प्रतिष्ठा यांना धक्का लावण्यात येणार नाही आणि काबूलच्या नागरिकांच्या जिवाला धोका पोहोचणार नाही,’ असे तालिबानने एका निवेदनाद्वारे स्पष्ट केले आणि कुणीही राजधानीभोवतीच्या परिसरात फिरकू नये, असा इशाराही त्यांनी दिला.

अमेरिकी आणि नाटो फौजांनी सुमारे दोन दशके अफगाणी सुरक्षा दलांची बांधणी करण्यासाठी अब्जावधी डॉलर खर्च केले. तरीही तालिबानने संपूर्ण अफगाणिस्तानवर एका आठवडय़ातच ताबा मिळवला. अफगाणी सुरक्षा दलांना अमेरिकी लष्कराची हवाई मदत असतानाही तालिबानने त्यांचा पराभव केला, काही सरकारी सैन्याला आपल्याबरोबर घेतले आणि काहींना पळवून लावले.