आवडत्या ठिकाणी आधुनिक सुविधांसह स्वत:च्या हक्काचं घर असावं, असं आपल्यापकी बहुतेकांना वाटत असतं. बऱ्याचदा वर्तमानपत्रांतील चकचकित जाहिरातींना भुलून अनेकजण रिअल इस्टेटमध्ये पसा गुंतवतात नि पदरी निराशा पाडून घेतात. त्यामुळेच आपण जी गुंतवणूक करतो, तिचे नेमके विश्लेषण करणे खूप महत्त्वाचे आहे. हे विश्लेषण करताना भांडवल, वेळ आणि तुमची इच्छाशक्ती या तीन घटकांचा प्रामुख्याने विचार करावा, कारण आपण जी गुंतवणूक करीत आहोत आणि त्यातून चांगला परतावा मिळावा व ती चांगली असावी अशी गुंतवणूकदाराची नेहमीच अपेक्षा असते. त्यामुळेच आपले नेमके ध्येय, वेळ आणि जोखीम लक्षात घेऊन गुंतवणुकीचे विश्लेषण करावे.
गुंतवणूकदार या नात्याने गुंतवणूक करताना ठिकाण हा सर्वात महत्त्वपूर्ण घटक असतो, त्यामुळेच त्याचा प्रथम विचार करणे आवश्यक आहे.
रिअल इस्टेटमध्ये कोणत्याही स्वरूपाची गुंतवणूक करताना ठिकाण हा घटक खूप महत्त्वाचा असतो. कारण आज आपण जी गुंतवणूक करतोय ती भविष्यात विकताना तिच्यापासून किती लाभ होईल, तसेच व्यावसायिक मूल्याबरोबर त्या जागेचे सामाजिक मूल्यदेखील कितपत महत्त्वाचे आहे, हे पाहाणे आवश्यक ठरते.
घरामध्ये गुंतवणूक करताना एक उच्च राहणीमानाची आवड म्हणून आपण तिथे राहणार आहोत, की निव्वळ एक गुंतवणूक म्हणून घर घेणार आहोत, यापकी नेमके आपणास काय हवे आहे याचा विचार करून गुंतवणूक करावी. ही बाब लक्षात घेऊन जेव्हा गुंतवणूक केली जाते तेव्हा गुंतवणूक करणे अधिक सोपे होऊन जाते. जसे काहींना शांत वातावरणापेक्षा भर वस्तीत म्हणजे जिथे शाळा, कॉलेज, बँका, रुग्णालय, बाजार इ. सारख्या गोष्टी आपल्या घराजवळ असाव्यात असे वाटत असते. जेणेकरून दैनंदिन कामे करताना वेळेची बचत होईल.
भविष्यात घर विकायचे झाल्यास त्याचा गुंतवणुकीच्या हिशोबात योग्य परतावा मिळेल, या दृष्टीने तुम्ही करीत असलेली गुंतवणूक ही नेहमीच फायदेशीर असावी.
रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करीत असताना तुम्ही एक मोठय़ा स्वरूपाची रक्कम त्यात गुंतवीत असता. त्यामुळे भविष्यात तिचा मिळणारा परतावा हा गुंतवणुकीच्या तुलनेत योग्य असेल हे पाहणे जरुरीचे असते. शिवाय ही गुंतवणूक स्वतंत्र असावी; जेणेकरून त्यापासून मिळणाऱ्या फायद्या-तोटय़ाचा परिणाम तुमच्या अन्य गुंतवणुकीवर होता कामा नये. या गुंतवणुकीमुळे आपण इतर चांगल्या संधी गमावून बसलो असे तुम्हाला वाटता कामा नये.
इतर आíथक गुंतवणुकीप्रमाणेच रिअल इस्टेट क्षेत्रातदेखील गुंतवणुकीची जोखीम ही असतेच. त्यामुळेच संभाव्य धोके लक्षात घेऊन हरतऱ्हेच्या शंकाकुशंकांचे मनाचे समाधान होईपर्यंत निरसन करून घ्या.
गुंतवणूक हा नेहमीच जोखमीचा प्रकार समजला जातो, कारण त्यामध्ये सुरक्षेच्या हमीपेक्षा धोकेच जास्त असतात. शिवाय तत्कालीन परिस्थितीचा- जसे आíथक धोरणांतील चढउतारांचादेखील त्यावर परिणाम होत असतो, तर कधी नसíगक आपत्तीमुळेदेखील गुंतवणुकीवर परिणाम होऊ शकतो. शिवाय अनेकदा निश्चित मुदतीचा कालावधी देऊनदेखील एखादा प्रकल्प पूर्ण होण्यास विलंब लागत असतो. यामुळेदेखील गुंतवणूकदार एकप्रकारच्या तणावाच्या छायेखाली वावरत असतो.
मेट्रोपोलिटियन शहरांमध्ये गुंतवणूक करण्यापेक्षा इतर विकसित शहरांचा पर्याय हा गुंतवणुकीच्या दृष्टीने नेहमीच उत्तम फायदा मिळवून देणारा असतो.
महानगरे ही मुळातच विकसित झालेली असतात. त्यामुळे नवीन विकास करण्याच्या दृष्टीने जागेची नेहमीच टंचाई तिथे भासत असते. नव्याने विकसित होणाऱ्या शहरांमध्ये ही अडचण नसते. शिवाय तिथे पुरेसे पर्यायही उपलब्ध असतात. त्यामुळे गुंतवणुकीलादेखील चांगला वाव असतो.
जाणकार व तज्ज्ञ दलालाची निवड करा
रिअल इस्टेट दलालाची निवड करताना त्याला जागेविषयी व इतर कायदेशीर बाबींविषयी योग्य माहिती आहे ना हे नीट पारखून घ्या. त्याच्याकडे संभाव्य खरेदीदारांची यादी उपलब्ध असणे आवश्यक असते. तसेच जागेविषयी त्याने योग्य मार्गदर्शन करणे हे जरुरीचे असते. एखादी जागा का योग्य आहे किंवा का योग्य नाही याबाबत नेमके मार्गदर्शन केल्यास गुंतवणूकदरालादेखील निर्णय घेणे सहजसुलभ होते. ल्ल ल्ल
(लेखिका कोल्डवेल बॅंकर्स इंडियाच्या उपाध्यक्ष आहेत.)
शब्दांकन : सुचित्रा प्रभुणे
घरासाठी लोन घेताना ही गुंतवणूक स्वतंत्र असावी; जेणेकरून त्यापासून मिळणाऱ्या फायद्या-तोटय़ाचा परिणाम तुमच्या अन्य गुंतवणुकीवर होता कामा नये. या गुंतवणुकीमुळे आपण इतर चांगल्या संधी गमावून बसलो असे तुम्हाला वाटता कामा नये.
गुंतवणूक हा नेहमीच जोखमीचा प्रकार समजला जातो, कारण त्यामध्ये सुरक्षेच्या हमीपेक्षा धोकेच जास्त असतात. शिवाय तत्कालीन परिस्थितीचा- जसे आíथक धोरणांतील चढउतारांचादेखील त्यावर परिणाम होत असतो, तर कधी नसíगक आपत्तीमुळेदेखील गुंतवणुकीवर परिणाम होऊ शकतो.
