रिअल इस्टेट क्षेत्र आगामी काळात भरभराटीच्या टप्प्यावर आहे. विशेषत: काही महत्त्वाच्या घडामोडी आणि धोरणात्मक बदलांमुळे त्यातील गुंतवणूक महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे. गुढीपाडव्याच्या शुभप्रसंगी घर खरेदी करणं, स्टॅम्प ड्युटीमधील बदल आणि महत्त्वपूर्ण विकासकामांमुळे रिअल इस्टेटमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल होत आहेत. चला तर मग या क्षेत्रातील काही महत्त्वाचे ट्रेंड आणि अपडेट्स जाणून घेऊया.
● गुढीपाडव्याच्या शुभप्रसंगी घर खरेदीचे महत्त्व
गुढीपाडवा हा नवीन वर्षाचा प्रारंभ असतो आणि साडेतीन मुहुर्तांपैकी एक शुभ मुहूर्त मानला जातो, जो सांस्कृतिकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचा आहे. अनेक कुटुंबांसाठी ती एक नवी सुरुवात आणि समृद्धीचा काळ असतो, म्हणूनच घर खरेदीसाठी तो एक उत्तम दिवस मानला जातो. भारतात घर खरेदी करणं हा एक जिव्हाळ्याचा विषय असतो आणि गुढीपाडव्याच्या दिवशी घर खरेदी केल्यास सौख्य आणि आर्थिक समृद्धी लाभते अशी लोकांची धारणा आहे. रिअल इस्टेट डेव्हलपर्सदेखील या शुभ दिवशी विशेष ऑफर्स आणि सवलतींचा लाभ ग्राहकांना देतात, ज्यामुळे ही वेळ घर खरेदी करणाऱ्यांसाठी आकर्षक ठरते.
याव्यतिरिक्त, अनेक लोक गुढीपाडव्या दरम्यान नवीन गोष्टींना प्रारंभ करतात. या सणाला घर खरेदी करणे फक्त एक गुंतवणूक नसून, एका चांगल्या गोष्टीचा शुभारंभ म्हणूनदेखील पाहिले जाते.
● १ एप्रिलपासून लागू होणारे स्टॅम्प ड्युटीतील बदल
एक अन्य महत्त्वाची घडामोड म्हणजे १ एप्रिल २०२५ पासून लागू होणारे स्टॅम्प ड्युटी बदल. स्टॅम्प ड्युटी हे रिअल इस्टेट व्यवहारातील एक महत्त्वपूर्ण घटक आणि त्यातील बदल सामान्यत: गुंतवणूकदारांवर मोठा परिणाम करतात.
महाराष्ट्र सरकार आणि इतर काही राज्ये नियमितपणे स्टॅम्प ड्युटी दरात बदल करतात, ज्यामुळे विशिष्ट क्षेत्रांना चालना मिळू शकते. घर खरेदी करणाऱ्यांनी स्टॅम्प ड्युटीच्या आगामी बदलांविषयी माहिती ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. स्टॅम्प ड्युटीमध्ये होणारी वाढ एकूण गृह खरेदी खर्चावर प्रभाव टाकू शकतो, तर कोणतेही सवलती किंवा कपातीमुळे घर खरेदी अधिक परवडणारी होऊ शकते.
उदाहरणार्थ, महाराष्ट्र सरकारने पहिल्यांदा घर खरेदी करणाऱ्यांसाठी काही सवलती दिल्या आहेत, याबाबत अधिक माहितीसाठी राज्य सरकारच्या अधिकृत बजेट घोषणांचा अभ्यास करणे आवश्यक आहे.
● आगामी नवी मुंबई विमानतळाचे उद्घाटन
अजून एक महत्त्वाचा विकास म्हणजे नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाचे उद्घाटन. हे विमानतळ मुंबई आणि इतर देशांतील दळणवळण वाढवण्यास उपयुक्त ठरेल, ज्यामुळे नवी मुंबई आणि आसपासच्या भागात रिअल इस्टेटची मागणी वाढण्याची शक्यता आहे. हे नवीन विमानतळ रिअल इस्टेट मार्केटसाठी गेम-चेंजर ठरण्याची शक्यता आहे. रिअल इस्टेट डेव्हलपर्स या दळणवळणाचा फायदा घेऊन नवीन निवासी आणि वाणिज्यिक प्रकल्पांची निर्मिती करत आहेत. यामुळे रोजगाराच्या संधी वाढतील, जे भविष्यात घरांच्या मागणीला चालना देईल. नवी मुंबईतील जागतिक दर्जाच्या विकासामुळे या परिसराला एक प्रमुख निवासस्थान म्हणून अधिक महत्त्वाचे स्थान मिळेल.
● परवडणारी घरे आणि सरकारचे पुनर्विकास योजना धोरण
परवडणारी घरे ही एक महत्त्वाची योजना आहे, आणि विविध योजनांद्वारे परवडणाऱ्या घरांची उपलब्धता वाढवण्याचे उद्दिष्ट सरकारने ठेवले आहे. प्रधानमंत्री आवास योजना ही अशीच एक योजना आहे, जी शहरातील गरीब आणि मध्यमवर्गीय लोकांसाठी परवडणारी घरे उपलब्ध न करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. या योजनेअंतर्गत सरकार गृह कर्जावर सबसिडी देते, ज्यामुळे लोकांना घर खरेदी करणे सोपे होते. तसेच, सरकारतर्फे पुनर्विकास प्रकल्पांवरदेखील भर दिला जात आहे. जुन्या, धोकादायक इमारतींचा पुनर्विकास करून आधुनिक सोयीसुविधांनी सुसज्ज घरांची निर्मिती केली जात आहे. हे प्रकल्प केवळ रहिवाशांचे जीवनमान सुधारण्यात मदत करत नाहीत, तर स्थानिक अर्थव्यवस्थेलादेखील चालना देतात. सरकारच्या परवडणाऱ्या घरांच्या आणि पुनर्विकास योजनांमुळे अधिक लोकांना उत्तम दर्जाची आणि परवडणारी घरे उपलब्ध होतात.
● मल्टीमोडल कॉरिडॉर्स आणि रिअल इस्टेट क्षेत्राला मिळणारे फायदे
मल्टीमोडल कॉरिडॉर्स हा आणखी एक महत्त्वाचा घटक आहे, जो भारताच्या रिअल इस्टेट क्षेत्रासाठी सकारात्मक ठरेल. मल्टीमोडल कॉरिडॉर्स विविध प्रकारच्या वाहतूक व्यवस्था (रेल्वे, रस्ता, हवाई मार्ग) एकत्र करून दळणवळण आणि कार्यक्षमता सुधारतात. यामुळे प्रवासाचा वेळ आणि खर्च कमी होतो, आणि व्यवसाय आणि व्यक्तींना विविध भागांमध्ये प्रवास करणे सुलभ आणि जलद होते.
रिअल इस्टेटसाठी, मल्टीमोडल कॉरिडॉर्स अनेक फायदे उपलब्ध करून देतात. ते उपनगर आणि दुसऱ्या श्रेणीतील शहरांना अधिक आकर्षक ठिकाण बनवतात, जे पूर्वी मोठ्या शहरांशी कमी कनेक्टेड होते. यातून रिअल इस्टेट डेव्हलपर्ससाठी नवीन निवासी व वाणिज्यिक प्रकल्प विकसित करण्याची संधी मिळते. मल्टीमोडल कॉरिडॉर्समुळे अधिक कार्यक्षमतेने वाहतूक होईल आणि त्याचा सकारात्मक परिणाम घरांच्या किमतीवर होईल.
दिल्ली-मुंबई इंडस्ट्रियल कॉरिडॉर ( DMIC) आणि चेन्नई-बंगळुरू इंडस्ट्रियल कॉरिडॉर यांसारख्या प्रकल्पांमुळे भविष्यात स्थावर मालमत्ता क्षेत्रावर चांगला परिणाम आणि प्रभाव दिसून येईल. भारतामधील रिअल इस्टेट क्षेत्र एका महत्त्वपूर्ण टप्प्यावर आहे, जो सांस्कृतिक परंपरा, धोरणात्मक बदल आणि मोठ्या पायाभूत सुविधांच्या विकासामुळे आकार घेत आहे. गुढीपाडवा एक शुभ आणि शुभारंभाचे प्रतीक असताना, आगामी स्टॅम्प ड्युटीतील बदल आणि सरकारच्या परवडणाऱ्या घरांच्या योजनांमुळे घर खरेदी करणे अधिक सुलभ होईल. नवी मुंबई विमानतळाचे उद्घाटन आणि मल्टीमोडल कॉरिडॉर्समुळे रिअल इस्टेट क्षेत्राच्या भविष्यातील वाढीला चालना मिळेल. घर खरेदी करणाऱ्यांसाठी आणि गुंतवणूकदारांसाठी ही उत्तम संधी आहे.
sdhurat@gmail.com