कोसला ते हिंदू व्हाया देशीवाद

प्रकाशित साहित्य
कादंबऱ्या : कोसला (१९६३), बिढार (१९७५), हूल (१९७५), जरीला (१९७७),  झूल (१९७९), हिंदू – जगण्याची समृद्ध अडगळ (२०११).
कविता : मेलडी (१९७०), देखणी (१९९१).
समीक्षा व संशोधन : साहित्याची भाषा (१९८७), द इन्फ्लुअन्स ऑफ इंग्लिश ऑन मराठी : असोशिओलि-ग्विस्टिक अ‍ॅण्ड स्टायलिस्टिक स्टडी (१९९०), टीकास्वयंवर (१९९०), इंडो-अँग्लिअन रायटिंग्ज : टू लेक्चर्स (१९९१), मराठी रीडिंग कोर्स (इअन रेसाइडसह) (१९९१), तुकाराम (१९९४), मराठी फॉर बिगिनर्स (१९९४), साहित्य, संस्कृती आणि जागतिकीकरण (२००३), निवडक मुलाखती (२००८), सोळा भाषणे (२००९), नेटिव्हिजम : देशीवाद (२००९).

आणखी वाचा

शिवराजसिंह चौहान म्हणतात राहुल गांधींकड विकासाचे कुठलेही व्हीजन नाही

महायुतीला सत्ता मिळाली, लाडक्या बहिणींना २१०० रुपये कधीपासून…

दलित साहित्य चळवळीचे प्रवर्तक

नाट्यरंग : गोष्ट संयुक्त मानापमानाची ; सम समा संयोग की जाहला…

Rahul Gandhi: “अदानींसाठीच भाजपने आमचे सरकार पाडले”, राहुल गांधी यांचा आरोप

‘लाडक्या बहिणींना रक्कम नियमित मिळणार का? कारण मध्य प्रदेशात…’

शाही परिवारासाठी काँग्रेसकडून समाज तोडण्याचे षडयंत्र; नरेंद्र मोदी यांचा गांधी परिवारावर हल्लाबोल

यंदा साहित्य संमेलन महाराष्ट्राहाबाहेर आणि खऱ्या अर्थाने आंतरभारती होत आहे. अशा वेळी भारतीय पातळीवरचा सर्वोच्च सन्मान मराठीला आणि तोही मी संमेलनाचा अध्यक्ष असताना मिळावा याचा आनंद आहे. नेमाडे यांची संमेलनाबद्दलची मते सर्वानाच ठाऊक आहेत. पण, नेमाडे हा बापमाणूस आहे.                  
-डॉ. सदानंद मोरे

नेमाडे यांच्या पन्नास वर्षांच्या साहित्य लेखनातून त्यांनी सातत्याने हाच जीवनभाष्याचा विचार मांडलेला आहे. नेमाडे हे आपल्या भूमिकेशी नेहमी ठाम असतात. ते त्यांच्या लेखनातूनही दिसून येते. त्यांची भूमिका ही प्रचलित विषयापासून वेगळी असली तरी त्यातून त्यांची ठाम मते पाहायला मिळतात.
-रामदास भटकळ  

सुरुवातीपासूनच प्रयोगशील लेखन करणाऱ्या आणि ती परंपरा आजतागायत जपलेल्या लेखकाचा हा सन्मान आहे. कादंबरी लेखनाबरोबरच काव्य लेखनातही याचे प्रतिबिंब उमटले आहे. नेमाडे यांच्यावर तुकाराम, विशेषत: महानुभावांचा परिणाम दिसून येतो.
-डॉ. विजया राजाध्यक्ष

नेमाडेचं खरं तर भाषेबद्दल जे म्हणणं आहे त्या अंगानं काहीतरी व्हायला पाहिजे होतं. लोकांना मराठी येत नाही. एरवीच्या शाळांतून वा विद्यापीठांतूनही मराठी नीट शिकवलंच जात नाही, इकडनं रिटायर झालो की औरंगाबादला निव्वळ मराठी (हा एकच विषय) शिकवणारी शाळा काढायची, असं त्याला वाटत होतं. चंद्रकांत पाटील वगैरे मित्रांनी साथ दिली असती, तर आज ही ‘शाळा’ म्हणजे शाळाच असं नव्हे, कदाचित महाविद्यालयीन किंवा पदव्युत्तर पातळीवरचं अभ्यासकेंद्रसुद्धा- उभं राहिलं असतं!
-अशोक शहाणे

‘ज्ञानपीठ’ मिळाला म्हणजे मतभेद संपले असं नाही. नेमाडेंशी असलेले मतभेद कायम राहणार. तरीही पुरस्काराचा आनंद आहे. नेमाडेंचा देशीवाद समाजाला मध्ययुगात घेऊन जातो. आधुनिकतेचे सगळे फायदे घ्यायचे आणि देशीवादाचा पुरस्कार करायचा, ही तर्कविसंगत भूमिका आहे.
-डॉ. नागनाथ कोत्तापल्ले

ज्ञानपीठ पुरस्कारप्राप्ती हा निदान मराठी माणसाच्या बाबतीत तरी नक्कीच ९ अनन्यसाधारण असं माहात्म्य सांगणारा प्रसंग आहे. हा अत्यंत दुर्मिळ सन्मान आपल्या नेमाडेसरांना मिळाला याचा मनापासून आनंद होतो आणि अभिमानही वाटतो.
-प्रा. रा. ग. जाधव

 नेमाडे यांचा देशीवाद ही त्यांनी मराठी समीक्षेला दिलेली मोठी देणगी आहे.      
-डॉ. माधवी वैद्य

नेमाडेंनी मराठी साहित्याचे वैभव वाढवले आहे. दहा वर्षांंपूर्वीच हा पुरस्कार त्यांना मिळावयास हवा होता.
-महेश एलकुंचवार

नेमाडेंना पुरस्कार मिळाल्याचे ऐकून आनंद झाला. ‘कोसला’मधून त्यांनी मराठी साहित्याला एक नवी वाट दाखविली आणि ‘हिंदू’ने त्यांच्या कर्तृत्वात शिरपेच रोवला आहे.
– आशा बगे

नेमाडे ४० वर्षांपासूनचा मित्र आहे. त्यामुळे आम्ही समाज जीवनातूनच बरोबर वाढलो, खेळलो, बागडलो. जवळच्या मित्राला ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळाल्याचा आनंद गगनात मावत नाही.
ना. धो. महानोर

मराठीत साठोत्तरी साहित्याने नवनवे प्रवाह निर्माण करत वाङ्मयात क्रांतिकारी परिवर्तन घडविण्याच्या परंपरेत नेमाडे यांचे योगदान महत्वाचे आहे. त्यामुळे त्यांना ज्ञानपीठ पुरस्कार जाहीर होणे हे खऱ्या अर्थाने मराठी साहित्याचा सन्मान आहे.
-देवेंद्र फडणवीस

महाराष्ट्र आणि मराठी भाषेला चौथा ज्ञानपीठ पुरस्कार मिळवून देऊन नेमाडे यांनी मराठी भाषेला, साहित्याला आणि महाराष्ट्रालाही एका वेगळ्या उंचीवर नेऊन ठेवले आहे. राज्य शासनातर्फे लवकरच नेमाडे यांचा जाहीर सत्कार केला जाईल.  
-विनोद तावडे