वैज्ञानिकांना भारतरत्न मिळाला की विज्ञानावर चर्चा होण्यास सुरुवात होते. या निमित्ताने का होईना सामान्य माणूस विज्ञानाबद्दल वाचतो, बोलतो. विज्ञान दिन आला की दर वर्षी निरनिराळे विषय घेऊन त्यांवर चर्चासत्रे किंवा कार्यक्रम राबविले जातात. भारत सरकारने डॉ. सी. व्ही. रामन यांना १९५४ साली भारतरत्न दिले. त्यानंतर विश्वेसरैय्या यांना १९५५ साली, डॉ. अब्दुल कलाम यांना १९९७ साली तर प्रा. सी. एन. आर. राव यांना २०१३ साली भारतरत्न म्हणून सन्मानित केले. भारतीय शास्त्रज्ञांत अर्थातच या घटनेचा आनंद तर नक्कीच आहे. पण याचबरोबर सुरू होतो तो भारतीय विज्ञान आणि देशापुढील आव्हाने यांचा ताळमेळ बसविणे.
विज्ञान हे सत्यावर आधारित असल्याने कुठलाही चुकीचा सिद्धांत किंवा प्रयोग विज्ञानात टिकू शकत नाही. भारत हा अजूनही गरीब देश आहे आणि आपल्या समोरील आव्हाने ही अनेक आहेत. विज्ञानातील इलेक्ट्रॉन, प्रोटॉन आणि न्यूट्रॉन या त्रिकुटाप्रमाणे देशात बदल, आव्हाने आणि संधी हे त्रिकूट आहे. अनेक तांत्रिक प्रश्न सोडवण्याची नितांत गरज आहे. जगाची लोकसंख्या सात अब्ज २१ कोटींहून अधिक असून भारताची लोकसंख्या एक अब्ज २६ कोटींहून जास्त आहे. लोकसंख्या नुसतीच वाढत नसून लोकांचे वयोमान वाढले आहे. ही विज्ञानाचीच किमया आहे. विज्ञानाच्या जोरावर माणसाला जीवन सुसह्य झाले आहे. पूर्वी अल्झायमर, पार्किन्सन आणि नराश्य यांसारखे आजार नव्हते. ते आज खूप मोठय़ा प्रमाणावर आहेत. अजूनही कॅन्सरला उपाय नाहीत. परंतु लवकर ज्ञात झालेल्या कॅन्सरवर मात करता येते. जनुकावली ही जन्मकुंडलीपेक्षा मोठी कुंडली असून विज्ञानाच्या नव्या दिशा रोगावर मात करून देतील. इसवी सन २१०० मधील माणूस हा १५० वष्रे वयाचा असेल कारण आपल्या शरीरातील सर्वच अवयव हळूहळू बदलता येतील. जणू काही आत्मा एका शरीरातून दुसऱ्या कृत्रिम शरीरात गेला असेल.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
