सणांचा राजा म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या गणेशोत्सवापाठोपाठच थाट मांडून उभी असते सणांची राणी.. बोले तो ‘फेस्टिव्हल क्वीन’.. अपनी दिवाली.
दिवाळी सणाची आतुरतेने वाट पाहणाऱ्या दिवाळीप्रेमींचा बाजारात दाखल झालेल्या फराळ, फटाके, रांगोळी, दिवे, आकाशकंदील वगरे वस्तूंच्या खरेदीतून मिळणारा आनंद गगनात मावेनासा असतो; त्यात अलीकडे भर पडली आहे ‘ई-दिवाळीची’!
‘ई -दिवाळी!’ हे काय बुवा.. विचारात पडलात ना. हंऽऽऽ आता डोक्याला जास्त ताण देऊ नका. कारण तुमचा आमचा मित्र असणाऱ्या ‘इंटरनेट’च्या माध्यमातून आता घरबसल्या दिवाळीची शॉपिंग दिवाळीप्रेमींना करता येणार आहे, त्यामुळे एक नाही, दोन नाही तर हजारोंच्या घरात ‘दिवाळी’चं एका क्लिकसरशी आगमन होणार आहे.
दिवाळी म्हणजे यशाची रोशनी, समाधानाचा फराळ, मंगलमय रांगोळी, मधुर मिठाई, आकर्षक आकाशकंदील, आकाश उजळवणारे फटाके, भेटवस्तू, नवनवीन कपडे आणि इतर वस्तूंची जोरदार खरेदी.. थोडक्यात ‘दिवाळी शॉिपग’. गर्दीच्या वेळी फिरणे, खरेदीत वेळ वाया घालवणे नकोसे वाटत असलेली, तंत्रज्ञानाचा अधिकाधिक वापर करत असलेली मंडळी प्रत्यक्ष दुकानात किंवा बाजारात जाण्यापेक्षा काही गोष्टी ऑनलाइनच खरेदी करणे पसंत करताएत. दिवाळीदरम्यान असलेल्या उत्पादनांची विविधता, खरेदीतील सुलभता, चांगल्या किमती, सोयीनुसार खरेदी अशा अनेक कारणांमुळे अनेकजण ऑनलाइन शॉिपगला पसंती देऊन ई-दिवाळी उत्साहात साजरी करत आहेत.
आजच्या ग्लोबलाइज्ड युगात इंटरनेट हे अधिक क्रियाशील, गतिमान आणि आकर्षक माध्यम असल्यामुळे हे माध्यम काटेकोरपणे जोपासणारा तरुण वर्ग इंटरनेटचा केवळ शैक्षणिक आणि मनोरंजनात्मक वापर करत नसून तो इथे सांस्कृतिक तसेच व्यावसायिक बदल घडवीत आहे. त्यामुळे याही वर्षी ही तरुणाई शॉपिंगचं निमित्त साधून ऑनलाइन इंटरनेट माध्यमातून दिवाळी साजरी करीत आहे. सध्या तरुणांमध्ये सर्वाधिक लोकप्रिय असलेल्या ऑर्कुट, फेसबुक, हायफाय, देसी डॉट कॉम, ट्विटर, फ्रेंड्स एटीन डॉट कॉम अशा अनेक वेबसाइट्सना भेट दिल्यावर दिवाळीच्या जवळपास हजार कम्युनिटीज आढळतात. लाखोंच्या संख्येत सभासद असणाऱ्या या कम्युनिटीजमार्फत तरुण वर्ग आपल्या मतांची, शुभेच्छांची देवाणघेवाण आकर्षक रीतीने, कमी वेळात करण्यासाठी दिवाळीची शुभेच्छापत्रे, ई-ग्रिटिंग्ज, अॅनिमेटेड शुभेच्छा पत्र एखाद्या वेबसाइटहून ऑनलाइनच खरेदी करून एकमेकांना पाठवून आपला आनंद व्यक्त करत आहेत. दिवाळीच्या दिवसांत ई-मेल, फेसबुक तसेच ट्विटरवर सतत अपडेट राहिल्याचा फायदा तरुणांना मिळतोय. दिवाळी खरेदीसाठीच्या काही साइट्स ग्राहकांना प्रॉडक्टच्या लेटेस्ट ऑफरचे ई-मेल पाठवतात यातून तरुणांना बेस्ट डिलही मिळते आणि अन्य लोक ऑनलाइन काय खरेदी करत आहेत याचाही अंदाज येतो. शिवाय अनेक चांगल्या वेबसाइट्स महागडय़ा वस्तूंच्या खरेदीसाठी ‘ईएमआय’ची सुविधा देत असल्यामुळे हव्या असलेल्या वस्तू खरेदी केल्यानंतर सहा महिन्याने त्याचे पसे भरण्याची सवलतही त्यांना मिळते. दिवाळीनिमित्त खरेदीचा अनुभव आणखी वाढवण्यासाठी शॉपिंग साइट्स विविध वेबसाइटची मोबाइल व्हर्जन देत असल्याचे कळल्यावर दिवाळीप्रेमी तरुणांनी प्रवास करत असताना स्मार्टफोन आणि टॅबलेटचा वापर करून ऑनलाइन शॉपिंग करण्याचा सुलभ पर्याय सध्या विकसित केला आहे.
ऑनलाइन शॉपिंग आता नवे राहिलेले नाही. दिवाळीच्या निमित्ताने तर ऑनलाइनच्या माध्यमातून अगदी धान्यापासून कपडे, चप्पल, दागिने एवढेच नाही तर फराळ, फटाके, रांगोळ्या, दिवे, दिवाळी अंकांच्या ऑर्डर महिनाभर आधीच नोंदवल्या गेल्या आहेत. परदेशातील तसेच भारतातील आपल्या नातेवाईकांना फराळ पाठवण्यासाठी आता ऑनलाइन फराळ नोंदणीचा पर्याय काही दुकानांनी उपलब्ध करून दिला आहे. दिवाळीचा प्रारंभ गाय-वासरांच्या पूजनाने होतो त्यानिमित्ताने बहुतेक घरापुढे पारंपरिक रांगोळ्या काढल्या जातात. ६४ कलांपकी एक असलेली रांगोळीच्या कलेची परंपरा खूप जुनी आहे. बहुतेक वेळा गारगोटीची भुकटी करून त्याच्या पावडरीपासून रांगोळी काढतात.महाराष्ट्राची पारंपरिक ठिपक्याची रांगोळी, बंगालची अल्पना, राजस्थानची मांडणा, केरळची पुविडल अशा अनेक रांगोळींच्या प्रकाराला तोडीस तोड देणाऱ्या नाजूक नक्षीकाम, कोरीवकाम तसेच मॉडर्न डेकोरेटिव्ह रांगोळ्यांना ऑनलाइन बाजारात विशेष मागणी आहे. त्यातल्या त्यात फ्लोटिंग स्टार रांगोळी, फोर मून फ्लोटिंग रांगोळी, टड्रिशनलं रांगोळी, मँगो रांगोळी, अॅक्रिलिक फ्लॉवर रांगोळी, आर्क रांगोळी, एलिगंट दिया रांगोळी, वास्तुपंच मंगल रांगोळी, डायमंड डिझाइन फ्लोअर, वूड क्ले फ्लोअर आर्ट रांगोळी इ. रांगोळी प्रकारांनी ग्राहकांचे लक्ष वेधून घेतलंय. रु. ४०० ते २००० पर्यंत या रांगोळ्यांच्या किमती आहेत. शुभ-लाभ, रिद्धी-सिद्धी, स्वस्तिक, कलश, लक्ष्मीची पावलं, वेलकम स्टिकर्सही तुम्ही १०० ते ३०० रुपयांपर्यंत ऑनलाइन खरेदी करू शकता. http://www.indiaplaza.com/rangoli.festival/html, http://www.dollsofindia.com, http://www.rangoli.com, वगरे ऑनलाइन रांगोळी खरेदी करण्यासाठी वेबसाइटचे अनेक ऑप्शन्स उपलब्ध आहेत.
लहानग्यांसाठी दिवाळी म्हणजे फक्त आणि फक्त मनमुरादपणे फटाके उडवून दिवाळीची मजा लुटणे. अशा या लहानग्यांसाठी फटाके विकणाऱ्या अनेक वेबसाइट्स व्हराईटी क्रॅकर असलेले दिवाळी चिल्ड्रन्स क्रॅकर हँपर घेऊन आल्या आहेत. http://www.kharedimaayboli.com अशा अनेक वेबसाइट्समार्फत दिल्या गेलेल्या दिवाळी जम्बो आणि कॉम्बो, दिवाळी बम्पर फटाका धमाका, क्रॅकर कॉम्बो विथ सोनपापडी अॅण्ड कॅडबरी, वाइन अॅण्ड ड्रायफ्रुट क्रॅकर कॉम्बो अशा अनेकविध फटाक्यांच्या ऑफर्सनी बच्चेकंपनीला वेड लावलं आहे. विशेष म्हणजे काही वेबसाइट्सवर फटाके कसे ऑर्डर करावे? फटाके खरेदी केल्यानंतर त्याचं गिफ्ट पॅकिंग कसं असेल याचे डेमोही व्हिडीयोमार्फत दाखवण्यात आले आहेत.
लहानांना जसे फटाके तसच मोठय़ांना दिवाळीच्या दिवसांत दिवाळी अंकांशिवाय चन पडत नाही. पूर्वी घरोघरी काही विशेष दिवाळी अंक विकत घेऊन वाचले जायचे आणि उरलेले अर्थातच वाचनालयातून आणून वाचले जायचे परंतु ‘किंडल’ने आणलेल्या क्रांतीने एका छोटय़ाशा पेटीत शेकडय़ाने पुस्तके एकाच वेळी साठवायची सोय झाली आणि महाजालावर ई-पुस्तकांचे, ई-मासिकांचे, ई-अंकांचे पेवच फुटले आणि अशातच काही काळानंतर दिवाळी अंकांची ऑनलाइन विक्रीची योजना विविध वेबसाइट्सद्वारा अमलात आणली गेली आणि आता मराठी रसिक दिवाळी अंकांचीही ऑनलाइनच खरेदी करू लागले आहेत. http://www.kharedimaayboli.com ही वेबसाइट ऑनलाइन दिवाळी अंकांच्या खरेदीसाठी उत्तम ऑप्शन आहे. कमीत कमी वेळेत आणि वाजवी किमतीत दिवाळी अंक वाचकांपर्यंत पोहोचविण्याच्या या वेबसाइटच्या वाचकांना अंकांची निवड करणं सोप्पं जावं म्हणून १० पूर्वनियोजित संच आणि जास्त निवडीसाठी सुटे संच अशा दोन्ही पद्धतीने अंक विक्रीसाठी उपलब्ध करून दिले आहेत. उपलब्ध संच आणि सुटे अंक यांचे हवे तसे एकत्रीकरण करण्याचीही सुविधा येथे आहे. शिवाय तुम्ही विकत घेतलेल्या अंकांच्या संख्येप्रमाणे विशेष सवलतीही उपलब्ध आहेत. परंतु आजकाल बरेच अंक हे दिवाळीच्या शेवटच्या दिवसापर्यंत प्रकाशित होत नसल्यामुळे अंक दिवाळीनंतर पाठविले जातील व ते पाठवल्यापासून ३-४ आठवडय़ात तुमच्या घरी येतील अशा सूचनाही काही दिवाळी अंक खरेदी करणाऱ्या वेबसाइट्समार्फत देण्यात आल्या आहेत.
दिवाळीच्या दिवसात खासकरून ‘भाऊबीजेच्या’ दिवशी मानाची समजल्या जाणाऱ्या पूजेच्या थाळीच्या एकसेएक व्हरायटी ऑनलाइन खरेदी करण्यासाठी दिवाळीप्रेमींची लगबग सुरूआहे. टड्रिशनल पूजा थाळी, ए टू झेड फिनिश पूजा थाळी, डिझायनर पूजा थाळी हॅम्पर, ग्रीन टेक्श्चर वूड अॅण्ड वर्क पूजा थाळी, स्वस्तिक पूजा थाळी, बर्फी पूजा थाळी, सिल्व्हर पूजा थाळी सेट ३०० ते १५०० रु.पर्यंत उपलब्ध आहेत. हॅन्गिंग ओम लाईट, बॉल लाईट, लीफ लाईट, लेड डेकॉर आणि फ्लॉवर लाईट, लक्ष्मी ग्लोिवग कँडल, २१ गोल्डन दिया ट्रेल लाईट असे लाईट्सचे प्रकारही दिवाळीत ग्राहकांकडून मोठय़ा प्रमाणावर ऑनलाइन वेबसाइट्सद्वारेच खरेदी केले जात आहेत.
दिवाळीच्या निमित्ताने का होईना ऑनलाइन शॉिपगचा पर्याय हळूहळू पॉप्युलर होऊ लागला आहे. महत्त्वाची बाब म्हणजे दिवाळीच्या दिवसांत ऑनलाइन खरेदी करणाऱ्यांच्या संख्येत दिवसेंदिवस वाढ होत आहे. थोडक्यात काय दिवाळीच्या शॉिपगचे वारे आता ऑनलाइन वाहू लागले आहेत. वेळेची बचत, वस्तूंच्या आकर्षति करणाऱ्या नवनवीन योजना, डिस्काऊंट्समुळे ऑनलाइन खरेदी करण्याला वाव देणाऱ्यांची ही काहीशी हटके आणि नावीन्याने नटलेली ‘ई-दिवाळी’.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा