गर्भाच्या तसंच आईच्या परिपूर्ण पोषणासाठी चौरस आणि संतुलित आहार अत्यंत महत्त्वाचा आहे. गर्भारपणात सर्वच प्रकारच्या पोषणाची गरज वाढते. त्यात विशेषत: ऊर्जा, प्रथिनं, लोह आणि कॅल्शिअमचा समावेश होतो.
या दरम्यान चयापचय क्रियेला वेग येत असल्याने ऊर्जेची गरज वाढते. त्याचबरोबर गर्भ, वारेचाही विकास होत असतो. स्तनपानाच्या वेळी शरीरात साठलेली चरबीही महत्त्वाची भूमिका बजावते.
प्रथिनं आणि काबरेहायड्रेट्समधून बाळाला ऊर्जेचा पुरवठा होतो, असं मानलं जातं. गर्भ, वार आणि
गर्भाची हाडं तसंच दातांच्या विकासासाठी कॅल्शिअमची गरज असते. गर्भावस्थेच्या दुसऱ्या आणि तिसऱ्या तिमाहीत ही वाढ होत असते. त्यामुळे गर्भवती स्त्रीने गर्भ राहिल्यापासून लगेचच दररोज १२०० कॅल्शिअम मिळेल असा आहार घेतला पाहिजे. अनेक गर्भवतींना मॉìनग सिकनेसचा त्रास होतो. हार्मोन्समध्ये होणाऱ्या बदलांमुळे सकाळी मळमळतं आणि उलटय़ा होतात. जठर तसंच आतडय़ांमध्ये होणाऱ्या जलद हालचाली, व्यायाम तसंच द्रवपदार्थाचा अभाव यामुळे गर्भवतींना बद्धकोष्ठताही होते.
गर्भवती स्त्री आणि तिचं बाळ निरोगी राहण्यासाठीची ही काही मार्गदर्शक तत्त्वं. या तत्त्वांचं नीट पालन केलं तर वर उल्लेख केलेल्या अनेक त्रासांना दूर ठेवता येतं.
योगसाधनेमुळे जननेंद्रियं आणि ओटीपोटाच्या भागाला चांगला व्यायाम मिळतो. त्यामुळे गर्भारपण आणि पुढे प्रसूती सुरळीत पार पडण्यास मदत होते. तसंच योगसाधनेमुळे वाढ होत असलेल्या गर्भाला पुरेसा रक्तपुरवठा आणि पोषक घटक मिळण्यास मदत होते. प्राणायामामुळे भरपूर ऑक्सिजन मिळतो आणि तुम्हाला तसंच बाळाला सुदृढ आयुष्य मिळतं. नियमित प्राणायाम केल्याने तुम्ही गर्भारपणात एकदम फिट राहता.
ध्यानधारणा हाही एक चांगला व्यायाम प्रकार आहे. त्यामुळे मनात आतवर लपलेली भीती, भय, गंड काढून टाकण्यास मदत होते, जे गर्भारपणात सर्वसाधारणत: बऱ्याच स्त्रियांमध्ये पाहायला मिळतात. ध्यानधारणेमुळे तुम्ही सतर्क बनता ज्यामुळे तुम्ही आपल्या पोटातल्या बाळाशी भावनिकरित्या जोडले जातात. ते कसं घडतं याचा खुलासा करून सांगणं मात्र कठीण आहे.
आयुष्य सर्वार्थाने उपभोगलं पाहिजे आणि भविष्यात आई बनणाऱ्या सर्वच स्त्रियांनी आयुष्यातला हा टप्पा आनंदाने उपभोगला पाहिजे. त्याच वेळी पोषण आणि व्यायामाची गरजही ध्यानात ठेवली पाहिजे. या सर्व गोष्टी नीट केल्यात तर तुमच्याबरोबर तुमचं बाळही सुदृढ आणि निरोगी राहिल.
संग्रहित लेख, दिनांक 17th May 2013 रोजी प्रकाशित
मिकीज् फिटनेस फंडा : गर्भारपणात घ्यायची काळजी
मनुष्य म्हणून आपल्या जीवनात अनेक स्थित्यंतरं येतात. स्त्रीच्या आयुष्यातलं सर्वात महत्त्वाचं स्थित्यंतर म्हणजे गर्भारपण. गर्भ राहणं आणि प्रसुती दरम्यानचा आनंदाचा काळ म्हणजे गर्भारपण. या अवस्थेत गर्भाचा विकास होतो आणि जन्मण्यापूर्वी नऊ महिने तो स्त्रीच्या गर्भाशयात आकाराला येत असतो. अशा स्थितीत मानसिक आंदोलनं सर्वाधिक तीव्र असतात.
आर्काइव्हमधील सर्व बातम्या मोफत वाचण्यासाठी कृपया रजिस्टर करा
Already have a account? Sign in
First published on: 17-05-2013 at 01:02 IST
मराठीतील सर्व लेख बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: Pregnancy diet and exercise