गेल्या वर्षभरात ‘बेस्ट’च्या २६ वातानुकुलित बसमार्गापैकी तीन मार्ग प्रवाशांच्या अल्प प्रतिसादामुळे बंद करण्याची पाळी आली आहे. तर आणखी तीन मार्ग मधेच खंडित करण्याचा निर्णय प्रशासनाने घेतला आहे. विशेष म्हणजे चढ किंवा पूल चढताना या वातानुकुलित बसगाडय़ांची दमछाक होते. त्यातच किंगलाँग बसगाडय़ांनी पेट घेतल्याच्या काही घटनांमुळे प्रवाशांमध्ये या वातानुकुलित बसगाडय़ांबद्दल संभ्रम आहे. थोडक्यात प्रवाशांना गारेगार सेवा देण्याचा बेस्टचा हा प्रयत्न उपक्रमासाठी मात्र भलताच गरम ठरत आहे.
वातानुकुलित बसचा प्रवास
‘बेस्ट’च्या वातानुकुलित बसचा प्रवास मुंबईच्या रस्त्यांवर २९ मार्च १९९८ रोजी सुरू झाला. म्हणजेच मुंबईच्या रस्त्यांवर पहिली वातानुकुलित बस धावण्याच्या घटनेला यंदा १५ वर्षे पूर्ण झाली.
एसी-१ ओशिवरा आगार ते जागतिक व्यापार केंद्र, बॅकबे आगार या मार्गावर ही पहिली बस धावत होती.
नोव्हेंबर २०१३ पर्यंत २७ मार्गावर २६३ वातानुकुलित बसेस बेस्ट चालवत होती.
वातानुकुलित बसची समस्या
‘बेस्ट’च्या वातानुकुलित बसगाडय़ा किंगलाँग कंपनीच्या आहेत. या गाडय़ांची बांधणी प्रवाशांच्या दृष्टीने अजिबातच सोयीची आणि आरामदायक नाही. बेस्टच्या ताफ्यात वोल्वो कंपनीच्या वातानुकुलित गाडय़ा कमीच आहेत. त्यामुळे प्रवाशांना त्यांच्या पैशांचा पुरेसा मोबदला मिळत नाही.
वातानुकुलित गाडय़ांपैकी ९८ टक्के गाडय़ा सीएनजीवर धावतात. डिझेल गाडय़ांच्या तुलनेत सीएनजी गाडय़ांच्या इंजिनाची क्षमता कमी आहे. त्यामुळे या गाडय़ा चढणीवर चढताना मेटाकुटीला येतात. त्यामुळे अनेकदा या गाडय़ा उड्डाणपुलांवरून जाण्याचे टाळतात. परिणामी प्रवाशांना वाहतूक कोंडीत अडकावे लागते.
या गाडय़ांमध्ये ‘बेस्ट’ने वातानुकुलन यंत्रणा वगळल्यास
इतर कोणतीही सुविधा प्रवाशांना दिलेली नाही. या गाडय़ांमधील आसनव्यवस्था इतर गाडय़ांप्रमाणेच आहे. वायफाय, टीव्ही अशा सुविधा दिल्यास प्रवासी आकर्षित होतील.
किंगलाँग कंपनीच्या गाडय़ा पेट घेतात, हे वारंवार आढळून आल्याने प्रवासी या गाडय़ाने प्रवास करण्याचे टाळतात.
वातानुकुलित गाडय़ांची संख्या
सीएनजी डिझेल एकूण
२५७ ०६ २६३
‘ओढगस्ती’स कारण की,..
डिझेल इंजिनच्या गाडय़ांमध्ये अधिक शक्तिशाली आहेत. तर सीएनजी इंजिनच्या गाडय़ा ‘पीकअप’ला त्रास देतात. ‘बेस्ट’च्या एसी ताफ्यातील फक्त सहाच गाडय़ा डिझेल इंजिनवर धावतात. इतर गाडय़ा सीएनजीवरच आहेत. त्यामुळे या गाडय़ा चढणीवर धावू शकत नाहीत. आणखी एक गोष्ट म्हणजे, प्रवासी वाहून नेण्याच्या क्षमतेपेक्षा जास्त प्रवासी असले, तरी या गाडय़ा चढणीवर चढत नाहीत. ही समस्या कायम आहे. त्यावर उपाय करता येणार नाही. – अविनाश लाड, मुख्य अभियंता (परिवहन अभियांत्रिकी विभाग)
किलोमीटर टप्प्यांनुसार मार्गाची संख्या
किलोमीटर टप्पा मार्ग
५.१ ते ७ किमी १
१५.१ ते २० किमी ३
२०.१ ते २५ किमी २
२५.१ ते ३० किमी ५
३०.१ ते ३५ किमी ६
३५.१ किमीपुढे ६
एकूण मार्ग २३
प्रवाशांअभावी बंद पडलेले वातानुकुलित मार्ग
ए-७० – मंत्रालय ते मिरारोड स्थानक
(मार्गे राजीव गांधी सागरी सेतू)
एएस-४५८ – प्रबोधनकार ठाकरे नगर बसस्थानक (चारकोप) ते मुलुंड आगार (मार्गे घोडबंदर मार्ग)
एएस-५०५ – वांद्रे आगार
ते वाशी बसस्थानक
खंडित केलेले वातानुकुलित मार्ग
ए-१३ – हिरानंदानी/लोढा संकुल ते बॅकबे आगार (महेश्वरी उद्यान येथे प्रवर्तन समाप्त)
ए-७४ – ओशिवरा आगार ते कुलाबा आगार (नेहरू तारांगण येथे प्रवर्तन समाप्त)
ए-७५ – हिरानंदानी संकुल ते कुलाबा आगार (नेहरू तारांगण येथे प्रवर्तन समाप्त)
ए-७६ – गोराई आगार ते कुलाबा आगार (नेहरू तारांगण येथे प्रवर्तन समाप्त)
एएस-५९२ – एल. अ‍ॅण्ड टी. महापे ते वसंतराव नाईक चौक (महेश्वरी उद्यान येथे प्रवर्तन समाप्त)
तिकिटाच्या तुलनेत सोयी नाहीत
वातानुकुलित बसचे तिकीट खूपच जास्त आहे. मात्र त्यात वातानुकुलित प्रवास वगळता इतर काहीच सोयी दिल्या जात नाहीत. अनेकदा बसची स्थितीही खूपच वाईट असते. ‘बेस्ट’ने वातानुकुलित बसची संख्या वाढवून त्या बस काही ठरावीक मार्गावरच चालवल्या पाहिजेत. त्यामुळे वातानुकुलित बसमधून पूर्ण शुल्क देऊन उभ्याने प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना दिलासा मिळेल. तसेच अशा बसमध्ये वायफाय, चार्जिग पॉइंट्स आदी सोयीही पुरवायला हव्यात.
कौस्तुभ जोशी (नियमित प्रवासी)
वोल्व्हो बस कधी येणार
किंगलाँग बस तकलादू असल्याचे वारंवार समोर आले आहे. बेस्टच्या ताफ्यात वोल्व्हो बसचा भरणा होणार असल्याची घोषणा अनेकदा झाली आहे. मात्र आम्हा प्रवाशांसाठी आरामदायक असलेल्या या बसेस कधी येणार, याबाबत मात्र अजूनही काहीच निर्णय झालेला नाही.
प्रज्ञा पुजारी (नियमित प्रवासी)
