संस्थानांचे विलीनीकरण करून अस्तित्वात आलेल्या सध्याच्या भारताचे अखंडत्व कायम राखण्यासाठीच कॉंग्रेसने आणि गांधीजींनी फाळणी स्वीकारली, असे ज्येष्ठ साहित्यिक-विचारवंत प्रा. शेषराव मोरे यांनी नुकतेच सांगितले. १९४२ च्या ‘चले जाव’नंतर इंग्रज खरोखरच निघून गेले असते तर, दुसरा पर्याय काय याचे उत्तर नसल्यामुळेच गांधीजींनी त्यापूर्वी दोन दशके स्वातंत्र्याचा उद्घोष केला नाही, असेही ते म्हणाले.
‘अक्षरधारा’ तर्फे आयोजित माय मराठी शब्दोत्सव प्रदर्शनांतर्गत ‘कॉंग्रेसने आणि गांधीजींनी अखंड भारत का नाकारला’ या पुस्तकाचे लेखक प्रा. शेषराव मोरे यांची डॉ. सदानंद मोरे आणि राजीव साने यांनी मुलाखत घेतली.
प्रा. शेषराव मोरे म्हणाले, ‘‘इंग्रजांनी भारत हिंदूंकडून घेतला की मुस्लिमांकडून हा मुद्दा फाळणीसंदर्भात गौण आहे. दिल्लीचा बादशहा हा तख्तावर असला तरी, तो मराठय़ांचा मांडलिक होता. त्यामुळे हिंदूंकडून भारत घेतला गेला असे म्हटले जाते. पण, या जगाचे राज्यकर्ते मुस्लीमच आहेत हाच मुस्लिमांचा दावा आहे. हिंदूचे राज्य वेगळे आणि मुस्लिमांचे वेगळे राज्य हा मुद्दा सर सय्यद अहमद यांनी १८८८ मध्ये अखंड भारतासाठीच मांडला. याचाच अर्थ हिंदू आणि मुस्लिमांना सत्तेमध्ये ५० टक्के समान वाटा, हा या द्विराष्ट्रवादाचा पाया होता. तर, २४ कोटी हिंदू आणि ६ कोटी मुस्लीम यांच्यासाठी सत्तेचे समान वाटप योग्य नसल्याचे मत आगरकर यांनी ‘सुधारक’मध्ये मांडले होते. इंग्रज भारतामध्ये येण्यापूर्वी येथे किती राज्ये होती हे कोणालाच सांगता येणार नाही. त्यामुळे एका अर्थाने इंग्रजांनीच अखंड भारत केला हे वास्तव नाकारता येणार नाही.’’
मुस्लिमांची इच्छा नसताना केवळ जीनांच्या म्हणण्यानुसार फाळणी होणार असेल तर, माझ्या देहावरून जावे लागेल, असे गांधीजींनी म्हटले आहे. याचाच अर्थ मुसलमानांना नको असेल तर, फाळणी लादू नका, असे त्यांना म्हणायचे होते. गांधीजी फाळणी विरोधी नाहीत, तर मुस्लिमांच्या इच्छेनुसार फाळणीच्या बाजूचेच आहेत. इंग्रज गेले तर, भारतावर मुस्लिमांचे राज्य येईल या भीतीपोटी हिंदू महासभेने स्वातंत्र्याची मागणी केली नाही. त्यांनी १९३७ मध्ये पहिल्यांदा स्वातंत्र्याची मागणी केली, याकडे मोरे यांनी लक्ष वेधले.   

Will Ramdas Athawale take care of BJP or Republican workers
रामदास आठवले भाजपला सांभाळणार की रिपब्लिकन कार्यकर्त्यांना?
sneha chavan marathi actress got married for second time
लोकप्रिय मराठी अभिनेत्री दुसऱ्यांदा अडकली लग्नबंधनात; साधेपणाने पार…
Nagpur mahametro under bridge
नागपूर : महामेट्रोच्या दिव्याखाली अंधार; भुयारी मार्गात दिवसा काळोख, अधिकारी सुस्त
batenge to katenge bjp vs congress
भाजपच्या ‘बटेंगे’ला काँग्रेसचे ‘जुडेंगे’
Chhagan Bhujbal plea dispute with BJP for release from ED Mumbai print news
भुजबळ यांच्या दाव्याने नवे वादळ; ‘ईडीपासून मुक्तीसाठी भाजपबरोबर; ओबीसी असल्याने कारवाई’
Assembly Election 2024 Malegaon Outer Constituency Dada Bhuse print politics news
लक्षवेधी लढत: मालेगाव बाह्य : मंत्री दादा भुसे यांचा मार्ग यंदा खडतर
Vikramgad Assembly, Vikramgad Assembly Shivsena Rebellion,
पालघर : विक्रमगड विधानसभेतील शिवसेना बंडखोरीमुळे पालघरमधील महायुतीत वादाची ठिणगी
mmrda squad action on three warehouse of sneha patil after file nomination as a independent candidate
स्नेहा पाटील यांच्या बंडखोरीनंतर गोदामांवर कारवाई