लोकसभा निवडणुकीसाठी महाराष्ट्रात ज्या काही लढतींनी सर्वाचे लक्ष वेधले आहे. त्यात नाशिक मतदारसंघाचा समावेश असून राज्याचे सार्वजनिक बांधकाम मंत्री छगन भुजबळ हे राष्ट्रवादीकडून उमेदवारी करत असल्याने हा मतदारसंघ चांगलाच चर्चेत आला आहे. भुजबळ यांच्यामुळे राष्ट्रवादीसाठी हा मतदारसंघ प्रतिष्ठेचा विषय झाला असून त्यांच्या विजयासाठी याआधी मुख्यमंत्री पृथ्वीराज चव्हाण यांच्यासह संयुक्त मेळावा घेणारे पक्षाचे अध्यक्ष शरद पवार हे पुन्हा एकदा नाशिकचा दौरा करणार असून मतदारसंघात दोन-तीन दिवस तळ ठोकणार आहेत. त्यातच उपमुख्यमंत्री अजित पवार हेही सभा घेणार आहेत. राष्ट्रवादीकडून प्रचाराची ही तऱ्हा अवलंबिण्यात येत असताना महायुतीकडून शिवसेनेचे उमेदवार हेमंत गोडसे यांच्याकडून नात्यागोत्यांवर विशेष भर देण्यात येत आहे. संपूर्ण मतदारसंघात पसरलेले नात्यागोत्यांचे जाळे ही गोडसे यांची मुख्य शक्ती मानली जात असून ग्रामीण भागात त्याचा प्रत्यय प्रतिस्पर्धी उमेदवारांना येऊ लागला आहे. नात्यागोत्यांचे हेच जाळे नाशिक शहरात मनसेचे उमेदवार डॉ. प्रदिप पवार यांच्यासाठी काम करताना दिसून येत आहे.
प्रचाराचा शेवटचा टप्पा आता सुरू झाला असून या टप्प्यात मतदारांच्या प्रत्यक्ष गाठीभेटी घेण्यापेक्षा चौक सभा, प्रचार फेरी किंवा जाहीर सभा यांच्या माध्यमातून एकाचवेळी शेकडो, हजारो मतदारांपर्यंत पोहोचण्याचे नियोजन करण्यात येत आहे. त्या अंतर्गत राष्ट्रवादी काँग्रेसकडून शरद पवार, अजित पवार, नवाब मलिक, शिवसेनेकडून उध्दव ठाकरे, मनसेकडून राज ठाकरे यांच्या प्रमुख प्रचार सभा होणार आहेत. भुजबळ यांच्या उमेदवारीमुळे मतदारसंघाला वलय प्राप्त झाले असून भुजबळ विजयी झाले किंवा पराभूत झाले. तरी, नाशिक मतदारसंघाचा निकाल विशेष परिणामकारक ठरणार आहे. हा निकाल नाशिक जिल्ह्यातील राजकारणाला संपूर्णपणे कलाटणी देणारा ठरणार असून काही महिन्यांमध्ये होणाऱ्या विधानसभा निवडणुकीवरही त्याचा परिणाम होऊ शकेल. त्यामुळेच राष्ट्रवादीने भुजबळ यांच्या विजयासाठी कंबर कसली आहे. कोणत्या ना कोणत्या कारणामुळे प्रचारापासून दूर राहिलेल्या नाराजवंतांची समजूत काढण्याचे काम सुरू झाले असून त्यासाठी वेगवेगळ्या मार्गाचा अवलंब करण्यात येत आहे. भुजबळ यांच्या कुटूंबातील सर्व सदस्यांसह इतर नातलगही प्रचारात गुंतले आहेत.
राष्ट्रवादीच्या पातळीवर या घडामोडी सुरू असताना शिवसेनेचे उमेदवार हेमंत गोडसे यांनी आपल्या प्रचाराचा भर नातेवाईक तसेच हितचिंतकांवर आहे. गोडसे हे महायुतीचे उमेदवार असले तरी भाजप आणि रिपाइंचे पदाधिकारी व कार्यकर्ते विशेष गांभिर्याने प्रचारात सहभागी होत नसल्याचे गोडसे यांचे दुखणे आहे. भाजपने पंतप्रधानपदाचे उमेदवार म्हणून नरेंद्र मोदी यांचे नाव पुढे केल्याने भाजपचे पदाधिकारी आणि कार्यकर्ते उत्साहाने आपल्या प्रचारात सहभागी होतील. किंवा आपआपल्या भागात तरी प्रचार करतील असा गोडसे यांना विश्वास होता. परंतु काही ठराविक पदाधिकारी व कार्यकर्त्यांचा अपवाद वगळता भाजप एकसंघपणे प्रचारात उतरल्याचे चित्र दिसत नाही. त्यातच रिपाइं पदाधिकारी आणि कार्यकर्ते यांचा भुजबळ यांच्याकडे असलेला ओढा लपून राहिलेला नाही. विशेष म्हणजे या सर्वाची समजूत काढण्याइतपत अवधीही आता शिल्लक राहिलेला नाही. त्यांची समजूत काढण्यात एखादा दिवस घालविण्यापेक्षा त्या वेळेचा उपयोग प्रचारासाठी करणे गोडसे यांनी महत्वपूर्ण समजले आहे. गोडसे यांनी ग्रामीण भागावर प्रचाराचा विशेष रोख ठेवला आहे. त्याचे कारण सिन्नरपासून इगतपुरीपर्यंत आणि नाशिक तालुक्याच्या ग्रामीण भागापर्यंत पसरलेले नात्यागोत्यांचे जाळे होय. या भल्यामोठय़ा जाळ्यामुळे त्यांचा प्रचाराचा बराचसा भार हलका झाला आहे.
गोडसे यांच्याकडून नात्यागोत्याच्या जाळ्याचा उपयोग ग्रामीण भागात करण्यात येत असताना मनसेचे उमेदवार डॉ. प्रदिप पवार यांच्यासाठी हे जाळे नाशिक शहरात उपयोगास येत आहे. डॉ. पवार हे कळवण परिसरातील असल्याने सिडको, सातपूर या भागात वसलेल्या कळवण, सटाणा, मालेगाव, देवळा (कसमादे) या अहिराणीभाषिक पट्टय़ातील मतदारांपर्यंत पोहचण्यासाठी त्यांना या भागातील नातेवाईकांचा उपयोग होत आहे. कसमादे भागातील त्यांचे अनेक नातेवाईक सध्या सिडको, सातपूरमध्ये प्रचारात गुंतले आहेत. याशिवाय डाव्या आघाडीचे तानाजी जायभावे हे सिडको परिसरातीलच रहिवासी असल्याने त्यांचे आणि बहुजन समाज पक्षाचे दिनकर पाटील यांचे नातेवाईकही प्रचाराच्या रिंगणात उतरले आहेत.
