कोयना धरणाचे सर्व सहाही वक्र दरवाजे उचलून धरणातून पाणी सोडण्याची प्रचलित पध्दत आजवर चालू होती. परंतु सहापैकी केवळ दोनच दरवाजे उचलून धरणातून कोयना नदीपात्रात पाणी सोडण्याचा प्रयोग यशस्वी झाला आहे. परिणामी कमी-अधिक प्रमाणात पाणी सोडण्याचे काटेकोर नियोजन करणे अतिशय सुलभ झाले आहे.
कोयना धरणाच्या निर्मितीनंतर प्रथमच असा प्रयोग यशस्वी झाल्याने कमीत कमी आणि हवेतितकेच पाणी दरवाजातून सोडणे बिनचूक होणार आहे. दरवाजातून सोडण्यात येणा-या आणि विनावापर वाहून जाणा-या पाण्यात बचत होणार असल्याने हा एक नामी फायदा धरण व्यवस्थापनाच्या बुध्दिचातुर्याने साध्य झाला आहे.
यंदा आजअखेर कोयना धरणामध्ये सुमारे १४२ टीएमसी पाण्याची आवक झाली आहे. ही आवक धरणाच्या एकूण क्षमतेच्या १३५ टक्के आहे. आजवर दरवाजासह वीजनिर्मितीसाठी सुमारे ७४ टीएमसी पाणी धरणातून विसर्ग करण्यात आले आहे.
९८.७८ टीएमसी क्षमतेच्या महाकाय कोयना जलविद्युत प्रकल्पाच्या भिंतीच्या मजबुतीकरणाचे व दरवाजाची उंची पाच फुटाने व धरणसाठा ६.५ टीएमसीने वाढवण्याचे काम यापूर्वीच पूर्ण झाल्याने धरणाचा अधिकतम पाणीसाठा १०५.२५ टीएमसी झाला आहे. यापूर्वी धरणातून पाणी सोडणे अपरिहार्य झाले असता सर्व सहाही वक्र दरवाजे १ फुट किंवा नियोजनानुसार जादा उचलून कोयना नदीच्या पात्रात विसर्ग केला जात असे मात्र, नव्या प्रयोगानुसार धरणाच्या सहा ऐवजी दोनच दरवाजे उचलून पाणी सोडणे शक्य झाले आहे. त्यामुळे पाण्याचे नेमके नियोजन करण्यास सहाजिकच मदत झाली आहे. या नव्या यशस्वी प्रयोगामुळे धरणाच्या भिंती अथवा दरवाजावर कोणताही दुष्परिणाम होणार नाही. दरम्यान, धरणाच्या सहाऐवजी दोनच दरवाजे एक फुटावर उचलून त्यातून प्रतिसेकंद केवळ २,६२८ क्युसेक पाणी कोयना नदीपात्रात सोडण्यात येत होते. हे दोन दरवाजेही आज दुपारी १२ वाजलेपासून पूर्णत: बंद करण्यात आले आहेत. कोयना धरणक्षेत्रासह धरणाखालील कृष्णा, कोयनाकाठीही पावसाने उघडीप घेतली आहे. तर, श्रावणातील हलक्या पावसाच्या सरी व उन्हाचा लपंडाव सुरूच आहे. आज सायंकाळी कोयना धरणाची जलपातळी २,१५९ फुट ४ इंच राहताना पाणीसाठा जवळपास १०० टीएमसी म्हणजेच ९५ टक्के आहे. दिवसभरात कोयना विभागात शून्य एकूण ४,९१५, महाबळेश्वर विभागात शून्य एकू ण ५,२५० तर नवजा विभागात २ एकूण सर्वाधिक ५,८८३ मि. मी. पावसाची नोंद झाली आहे. हा पाऊस गतवर्षीच्या एकूण पावसापेक्षाही सुमारे १३ टक्क्याने जादा आहे.
